Toen mijn broer een robot werd [recensie]
Pap houdt de deur open. Samen met mam komt Dennie de kamer binnen.
Ik hoor mezelf ademen. Het is vreemd: deze Dennie is mijn broer niet en tegelijkertijd is hij mijn broer wel.
Ineens is hij er: de robot die Tijs’ broer vervangt. De robot lijkt op Dennie, klinkt als Dennie en gedraagt zich als Dennie. Maar… hij is hem niet. Hoe durven pap en mam te doen alsof Dennie nog leeft! Tijs weigert zijn broer te verraden. Hoog in de boomhut verzint hij met zijn beste vriend een plan om voor altijd van de robot af te komen. Want géén broer is beter dan zo’n robotbroer, toch?
Recensie:
Een leesboek voor kinderen vanaf tien jaar over rouw. Maar ook over een luguber idee dat robotten de plaats van overledenen in kunnen innemen.
Toen mijn broer een robot werd
Het eerste hoofdstuk heet Niet schrikken en die titel staat op één bladzijde. Pas wanneer je omslaat begint het verhaal. Al snel blijkt dat deze twee woorden ook een soort triggerwarning zijn, want zodra je begint te lezen ontdek je dat er een robot in het huis van Tijs is gekomen. Eentje die zijn overleden broer moet voorstellen…
Het verhaal is zo geschreven alsof je het idee hebt dat het nu gebeurt. Maar toch is het een toekomstbeeld dat mogelijk zou zijn, al moet het vraagstuk of het ethisch verantwoord is dan nog gevoerd worden. Want robotten nemen steeds een belangrijkere plaats in binnen onze samenleving. Maar een robot die – op het gezicht na – lijkt op een echt mens. Van iemand die is overleden? Dat is toch een beetje luguber.
Dat het verhaal eigenlijk niet in het heden kan plaatsvinden blijkt wel omdat er over wetgeving wordt gesproken. De robot lijkt sprekend op een mens, behalve het gezicht dat een glazen bol is met daarin de afbeelding van een persoon. In dit geval van Dennie, de overleden broer van Tijs.
Leeservaring
Ik heb een beetje een tegenstrijdig gevoel bij dit boek. Het is best een pittig onderwerp voor de doelgroep, maar het is wel met zorg en aandacht geschreven. Het zal een beetje per kind verschillen wanneer ze aan dit beladen boek toe zijn. Want ook al is het fictie, we krijgen vroeg of laat allemaal met de dood te maken. En het is mooi om te zien dat duidelijk gemaakt wordt dat iedereen op zijn of eigen manier rouwt. Dat er geen goede of slechte manieren zijn om met het verlies van een dierbare om te gaan. Maar – ook al wordt in het verhaal beschreven dat dit echt niet zo is – het voelt wel een beetje alsof de robot de plaats van iemand inneemt. En dat vind ik niet zo passen bij een boek voor die leeftijd. Daar plaats ik meteen ook de kanttekening bij dat ik mij er bewust van ben dat ik er als volwassene wellicht wat anders naar kijk. Dat de doelgroep dat wellicht helemaal niet zo ervaart.
Pluspunt is wel dat beide kanten duidelijk naar voren komen. De ouders praten tegen de robot waardoor het lijkt alsof het echt hun overleden zoon is, terwijl Tijs liever van zijn robotbroer af wil. Het is in ieder geval een boek dat je aan het denken zet en het aanmoedigt om te praten over de dood
Toen mijn broer een robot werd – Emiel de Wild
Zelf Lezen, hardcover, 176 pagina’s, Leopold